Zit je tussen opleidingen in, ben je gezakt of wil je juist doorstromen naar een hoger niveau? Dan hoor je vaak over het vavo. In begrijpelijke taal leg ik uit wat het vavo precies is, voor wie het geschikt is en hoe je je aanmeldt. Je leest hoe diploma en certificaten werken, welke studievormen er zijn, wat het ongeveer kost en wanneer je versneld kunt afronden. Zo kun je snel bepalen of het vavo bij jouw situatie past.
Wat is het vavo?
Vavo staat voor voortgezet algemeen volwassenenonderwijs. Het is onderwijs waarmee je een vmbo-tl, havo of vwo diploma kunt behalen of losse certificaten voor specifieke vakken. De opzet is volwassen, examengericht en praktisch. Officieel valt het vavo onder het mbo en wordt het aangeboden door mbo instellingen en regionale opleidingencentra.
In mijn werk als studiekeuzeadviseur zie ik dat vavo vooral uitkomst biedt aan wie maatwerk nodig heeft. Je volgt precies de vakken die je mist of je rondt in een andere leeromgeving af wat op de middelbare school niet lukte.
Voor wie is het vavo geschikt?
Het vavo is er voor volwassenen van achttien jaar en ouder die nog geen startkwalificatie hebben of die vakken willen inhalen of wisselen voor een vervolgstudie. Ook jongeren van zestien of zeventien kunnen onder voorwaarden terecht. Denk aan gezakt zijn en alleen nog een paar vakken moeten doen of beter gedijen in een volwassen setting.
Veel studenten kiezen vavo om door te stromen. Na vmbo-tl kun je havo doen en na havo kun je vwo overwegen. Anderen volgen één extra vak om aan de toelatingseisen van hbo of wo te voldoen.
Diploma of losse certificaten
Je kunt voltijd alle vakken volgen voor een volledig diploma of je kiest deelcertificaten per vak. Eerder behaalde voldoende cijfers blijven geldig, zodat je niet alles hoeft over te doen. Elk voldoende examen levert een certificaat op. Met de juiste combinatie van certificaten kun je alsnog diplomeren.
Docenten en bevoegdheden
Vavo wordt gegeven door bevoegde docenten. Instellingen vragen doorgaans een eerste of tweedegraads lerarenbevoegdheid. Omdat vavo onder het mbo valt, kun je ook docenten met een PDG tegenkomen.
Toelating en aanmelden
Aanmelden gaat via de vavo instelling of het roc in jouw regio. De route verschilt per situatie:
- Ben je achttien of ouder en niet meer ingeschreven op een middelbare school? Dan schrijf je je direct in bij een vavo instelling.
- Ben je zestien of zeventien en sta je nog op school? Je school kan je uitbesteden aan het vavo, vaak via een samenwerkingsafspraak tussen vo en vavo.
- Ben je zeventien en niet meer ingeschreven op een vo school? De gemeente kan doorverwijzen als je in dat studiejaar achttien wordt.
Wil je breder oriënteren op je volgende stap, bekijk dan ook welke opleiding past bij mij.
Studievormen en tempo
Vavo biedt meestal dagonderwijs, soms ook avondlessen. Veel vakken zijn eenjarig, waardoor de volledige examenstof in één jaar wordt behandeld. Versnellen kan regelmatig, zoals havo in één jaar na vwo vijf of twee jaar havo in één intensief jaar, afhankelijk van jouw vooropleiding en het aanbod van de school.
Twijfel je tussen leren en werken combineren? Lees dan meer over leerwerktrajecten naast je studiekeuze in dit artikel over wat is bbl opleiding.
Kosten en financiering
De kosten verschillen per traject. Voor een voltijdopleiding geldt jaarlijks lesgeld. Ter indicatie bedroeg dit in studiejaar 2023 tot 2024 ongeveer € 1.357. Ben je jonger dan achttien, dan is voltijd vavo doorgaans kosteloos.
Voor losse certificaten betaal je meestal cursusgeld per lesuur. In 2023 tot 2024 was dit ongeveer € 0,86 per 45 minuten. Bedragen wijzigen per studiejaar en per instelling. Vergelijk daarom altijd het actuele tarief en bekijk ook de totale studiedruk en materialen. Oriënteer je parallel op de kosten van vervolgonderwijs, bijvoorbeeld via wat kost een mbo opleiding.
Is vavo de juiste stap voor jou?
Kijk naar je doel. Wil je een diploma afronden, vakken wisselen of doorstromen naar hbo of wo, dan biedt het vavo gericht maatwerk met heldere examens. Heb je vooral praktijkervaring of een leerwerkroute voor ogen, dan past een andere leerweg mogelijk beter. Plan een intake bij een vavoschool en bespreek je voorkennis, tempo en de haalbaarheid per vak.
Het vavo is een flexibele, volwassen route naar een vmbo-tl, havo of vwo diploma of naar losse certificaten. Met maatwerk in vakken, tempo en vaak ook lesmomenten sluit het goed aan op verschillende startsituaties. Zet je doel helder neer, laat je adviseren tijdens een intake en kies bewust welke vakken je wanneer afrondt. Zo vergroot je de kans op slagen aanzienlijk.
Veelgestelde vragen
Wat is vavo opleiding en wat kun je ermee?
Vavo opleiding staat voor voortgezet algemeen volwassenenonderwijs. Je behaalt een volledig vmbo-tl, havo of vwo diploma of losse certificaten per vak. Het onderwijs is examengericht en volwassen van opzet. Handig als je gezakt bent, vakken mist voor toelating of wilt doorstromen naar een hoger niveau met precies de vakken die je nodig hebt.
Wie mag starten met het vavo?
Iedereen van achttien jaar of ouder kan zich in principe rechtstreeks aanmelden. Ben je zestien of zeventien, dan kan je middelbare school je uitbesteden aan het vavo wanneer dat passender is, bijvoorbeeld na zakken of bij uitvalrisico. Ben je zeventien en niet meer ingeschreven, dan kan de gemeente doorverwijzen als je dat studiejaar achttien wordt.
Hoe lang duurt een vavo traject en kan het versneld?
Veel vavo vakken zijn eenjarig. Een volledig diploma duurt vaak één tot twee jaar, afhankelijk van je startsituatie en aantal vakken. Versnellen kan geregeld, zoals twee jaar havo stof in één jaar of havo in één jaar na vwo vijf. De mogelijkheden verschillen per vavoschool en je vooropleiding.
Wat kost een vavo opleiding ongeveer?
Voor voltijd betaal je jaarlijks lesgeld. In 2023 tot 2024 was dit circa € 1.357 en onder achttien vaak kosteloos. Voor losse certificaten reken je meestal cursusgeld per lesuur, indicatief rond € 0,86 per 45 minuten in 2023 tot 2024. Tarieven wisselen per studiejaar en instelling, dus check altijd het actuele bedrag.
Hoe meld ik mij aan voor vavo?
Ben je achttien plus en niet ingeschreven op het vo, dan meld je je direct aan bij een vavo of roc in de regio. Ben je zestien of zeventien en nog ingeschreven, bespreek uitbesteding met je school en de vavo instelling. Plan een intake, breng je behaalde cijfers mee en spreek de vakken, het tempo en startmoment af.
