Denk je aan een loopbaan als huisarts en vraag je je af hoe lang je onderweg bent? De huisartsopleiding in Nederland is stevig, praktijkgericht en goed te plannen naast je leven als beginnende arts. In dit artikel neem ik je mee door de duur, de opbouw per jaar, mogelijkheden voor deeltijd, vrijstellingen en het combineren met onderzoek. Ook licht ik werktijden, salaris en praktische regelingen toe. Zo weet je precies wat je te wachten staat en kun je gericht stappen zetten richting jouw plek in de eerste lijn.
Hoe lang duurt de huisartsopleiding?
De standaard huisartsopleiding duurt drie jaar. Je werkt vier dagen per week in de praktijk en hebt wekelijks een terugkomdag op het instituut. In jaar één en drie ben je vooral in de huisartsenpraktijk. In jaar twee volg je stages in het ziekenhuis met nadruk op spoed, in de langdurige zorg en in de geestelijke gezondheidszorg. De precieze invulling kan per instituut en achtergrond verschillen, maar de totale opleidingsduur blijft in de basis drie jaar.
Opbouw per jaar
Jaar 1: leren in de praktijk
In het eerste jaar maak je het huisartsenvak eigen. Je draait spreekuren onder supervisie, leert consultvoering en bouwt routine op in triage, chronische zorg en acute klachten. De onderwijsdag is een vaste ankerplek om ervaringen te delen en theoretische verdieping te krijgen. In de praktijk merken veel aios dat juist die afwisseling tussen werken en onderwijs zorgt voor snelle groei en zelfvertrouwen.
Jaar 2: kliniek, langdurige zorg en GGZ
Het tweede jaar verbreedt je blik. Op de spoedeisende hulp leer je acute besliskunde en samenwerking met andere specialismen. In de langdurige zorg verdiep je je in complexe chronische problematiek en multidisciplinaire afstemming. De GGZ stage richt zich op diagnostiek en behandeling binnen het bereik van de huisarts. Onderwijs en coaching blijven wekelijks doorlopen en sluiten aan op wat je op de werkplek ziet.
Jaar 3: verdieping en zelfstandig functioneren
In het derde jaar keer je terug in de praktijk met meer zelfstandigheid. Je scherpt consultvoering verder aan, pakt complexere casuïstiek op en bereidt je voor op zelfstandig werken. Er is vaak ruimte voor differentiatiemodules, bijvoorbeeld palliatieve zorg, chronische zorg of wijkgerichte preventie. Het doel is dat je aan het eind voldoet aan het landelijke competentieprofiel en klaar bent voor registratie.
Werktijd, deeltijd en diensten
Een fulltime aios werkt 38 uur per week, waarvan circa 31,5 uur in de praktijk en 6,5 uur onderwijs. Deeltijd is mogelijk in overleg met het instituut. Bedenk dat sommige stages voltijds moeten zijn en dat deeltijd de totale doorlooptijd kan verlengen. Wil je eerst meer weten over leren naast werk, lees dan ook over wat een deeltijd opleiding inhoudt.
Vrijstelling en versnellen
Met relevante werkervaring kun je soms vrijstelling krijgen voor onderdelen van jaar twee. Dat kan de opleiding verkorten. De beoordeling verloopt via het instituut en volgt landelijke kaders. Zorg voor duidelijke documentatie van je ervaring en leeruitkomsten, en maak vroegtijdig een plan met je opleider zodat vrijstellingen ook inhoudelijk goed landen.
Onderwijs, toetsing en KBA’s
Het onderwijs volgt het landelijk opleidingsplan en het competentieprofiel van de huisarts. Je werkt aan kenmerkende beroepsactiviteiten, krijgt feedback in de praktijk en reflecteert wekelijks met je groep. Deze combinatie van werkplekleren en cursorisch onderwijs helpt je gericht te groeien. In de praktijk blijkt dat regelmatige feedbackgesprekken en geobjectiveerde toetsen helder zicht geven op je voortgang.
Salaris en arbeidsvoorwaarden
Als aios val je onder de werkgever SBOH met salaris en arbeidsvoorwaarden volgens de cao. Je ontvangt onder meer onregelmatigheidstoeslag waar van toepassing, reiskosten, onkostenvergoedingen, vakantiegeld en een eindejaarsuitkering. Relevante werkervaring kan leiden tot hogere inschaling. Vraag bij je instituut naar de actuele bedragen en vergoedingen zodat je goed kunt begroten.
Onderbreken of opleidingslocatie ruilen
Onderbreken kan bij bijzondere omstandigheden zoals ziekte, zwangerschap of ouderschap, mits het instituut instemt en de registratiecommissie wijzigingen goedkeurt. Ruilen van locatie is soms mogelijk bij zwaarwegende redenen. Bespreek dit tijdig, want afstemming tussen praktijk, instituut en registratie is nodig en kost tijd.
Combineren met onderzoek: AIOTHO
Wil je opleiden en promoveren combineren, dan is het AIOTHO traject een optie. Je wisselt opleidingsperiodes af met onderzoek en rondt af met een promotie. Afhankelijk van vrijstellingen duurt dit meestal vijf tot zes jaar. Het vraagt extra planning en focus, maar biedt veel verdieping in kennis en kwaliteit van zorg. Oriënteer je goed op thema, begeleiding en financiering.
Toelating en startmomenten
Instromen kan doorgaans in maart of september. De aanmeldperiodes liggen meestal in de winter en zomer. Controleer altijd de actuele termijnen bij je voorkeursinstituut. Ben je nog aan het oriënteren op je academische route, lees dan meer over wat een wo opleiding is of wat een master opleiding inhoudt, zodat je de aanloop naar de huisartsopleiding goed plant.
De huisartsopleiding duurt drie jaar, met leren in de praktijk als rode draad en een vaste onderwijsdag voor verdieping en reflectie. Dankzij opties voor deeltijd, vrijstellingen en een AIOTHO traject kun je route en tempo afstemmen op je ambities. Bespreek je plannen tijdig met je instituut en opleider, dan haal je het maximale uit deze waardevolle fase richting een zelfstandige praktijk als huisarts.
Hoe lang duurt huisarts opleiding en hoe ziet de week eruit?
De opleiding duurt standaard drie jaar. Je werkt doorgaans vier dagen per week in de praktijk en hebt wekelijks een terugkomdag met onderwijs. Jaar één en drie ben je vooral in de huisartsenpraktijk, in jaar twee doe je stages in ziekenhuis, langdurige zorg en GGZ. De exacte invulling kan per instituut iets verschillen.
Kan ik de huisarts opleiding in deeltijd volgen?
Ja, deeltijd is mogelijk in overleg met je instituut. Houd rekening met vaste onderwijsdagen en dat sommige stages voltijds moeten zijn. Deeltijd kan de totale doorlooptijd verlengen. Bespreek tijdig je planning, diensten en toetsmomenten, zodat je voortgang en werkbelasting in balans blijven tijdens je opleiding.
Wat verdien je tijdens de huisarts opleiding?
Als aios val je onder de cao van de SBOH. Je ontvangt een marktconform salaris met toeslagen voor onregelmatige diensten waar van toepassing, plus onkostenvergoedingen, reiskosten, vakantiegeld en een eindejaarsuitkering. Relevante werkervaring kan leiden tot hogere inschaling. Vraag bij je instituut naar de meest actuele bedragen en vergoedingen.
Wat is een AIOTHO traject binnen de huisarts opleiding?
Een AIOTHO traject combineert de opleiding tot huisarts met promotieonderzoek. Je wisselt opleidingsperiodes af met onderzoek en rondt af met een proefschrift. Afhankelijk van vrijstellingen duurt dit vaak vijf tot zes jaar. Het biedt verdieping in wetenschap en kwaliteit van zorg, maar vereist strakke planning en duidelijke begeleiding.
Mag je de huisarts opleiding onderbreken of van locatie ruilen?
Onderbreken kan bij bijzondere omstandigheden zoals ziekte, zwangerschap of ouderschap, mits je instituut instemt en de registratiecommissie wijzigingen goedkeurt. Ruilen van opleidingslocatie is soms mogelijk bij zwaarwegende redenen. Regel dit tijdig en onderbouwd, want afstemming met praktijk, instituut en registratie kost voorbereiding en doorlooptijd.
