Twijfel je of de huisartsopleiding iets voor jou is en vooral hoe lang je ermee bezig bent? Je hoort vaak dat het drie jaar duurt, maar wat gebeurt er precies in die jaren en welke keuzes kun je maken om te versnellen of juist in deeltijd te gaan? In dit artikel krijg je een helder beeld van de duur, de opbouw per jaar, de wekelijkse terugkomdag, de stages en de belangrijkste regels rond werktijden, salaris en vrijstellingen. Zo kun je goed afwegen of dit traject past bij jouw leven en ambities.
Hoe lang duurt de huisartsopleiding?
De huisartsopleiding duurt standaard drie jaar. Het grootste deel van de tijd leer en werk je in de huisartsenpraktijk en één dag per week kom je terug op het instituut voor onderwijs, reflectie en het ontwikkelen van competenties. Wie kiest voor deeltijd doet er langer over en wie relevante werkervaring heeft kan soms vrijstelling krijgen, waardoor de totale duur korter wordt. De exacte invulling verschilt per opleidingsregio, maar de kern blijft overal gelijk: leren in de praktijk, aangevuld met gericht onderwijs.
Opbouw per jaar
Jaar 1: starten in de praktijk
Je begint in een huisartsenpraktijk onder begeleiding van een opleider. Je draait al snel spreekuren, oefent consultvoering en leert prioriteren, verwijzen en samenwerken met het team. De terugkomdag verbindt praktijkervaring met onderwijs, zodat je klinisch redeneren en professionele ontwikkeling stevig groeien. Vaak krijg je ook basisonderwijs in spoedzorg en chronische zorg, direct toepasbaar in de spreekkamer.
Jaar 2: stages in ziekenhuis, langdurige zorg en GGZ
Het tweede jaar bestaat uit drie stages: spoedeisende geneeskunde in het ziekenhuis, een periode in een verpleeghuis of instelling voor langdurige zorg en een stage in de geestelijke gezondheidszorg. Je ziet aandoeningen die in de eerste lijn minder vaak of in andere vorm voorkomen. Onderwijs sluit aan op de stages en helpt om kennis en vaardigheden te vertalen naar de context van de huisartsenzorg.
Jaar 3: verdieping en zelfstandigheid
In het derde jaar keer je terug naar de huisartsenpraktijk. Je werkt aan complexere casuïstiek, praktijkorganisatie en preventie. Vaak is er ruimte voor een differentiatiemodule om je deskundigheid op een thema verder te ontwikkelen. Aan het einde van dit jaar voldoe je aan het landelijk competentieprofiel en ben je klaar om zelfstandig als huisarts te werken.
Werktijden, deeltijd en de terugkomdag
Voltijd werken betekent gemiddeld 38 uur per week, waarvan ongeveer 31,5 uur in de praktijk en 6,5 uur onderwijs op de terugkomdag. Diensten in avond, nacht en weekend horen erbij en worden gecompenseerd. Deeltijd is mogelijk na toestemming van het instituut. Houd er rekening mee dat sommige onderdelen, met name bepaalde stages, voltijds moeten worden gevolgd en dat de totale opleidingsduur bij deeltijd langer wordt.
Salaris en arbeidsvoorwaarden
Als aios ben je in dienst bij de landelijke werkgever voor aios huisartsgeneeskunde. Je ontvangt een marktconform salaris volgens de cao, met toeslagen voor onregelmatige diensten, reiskosten, onkosten, vakantiegeld en een eindejaarsuitkering. Relevante werkervaring kan leiden tot hogere inschaling. Voor actuele bedragen en regelingen kun je de informatie van de werkgever en jouw instituut raadplegen.
Vrijstelling en versnellen
Heb je als basisarts relevante ervaring opgedaan, bijvoorbeeld op de spoedeisende hulp, in de ouderenzorg of de GGZ, dan kun je soms vrijstelling krijgen voor onderdelen van vooral het tweede jaar. Dat kan de totale opleidingsduur verkorten. Vrijstellingen worden individueel beoordeeld op basis van de landelijke kaders en het opleidingsplan van jouw instituut. Een zorgvuldig portfolio en duidelijke bewijsstukken helpen bij de beoordeling.
Aiotho traject: combineren met onderzoek
Wie onderwijs en onderzoek wil verbinden kan kiezen voor het aiotho traject, waarbij je de huisartsopleiding combineert met promotieonderzoek. De totale duur is meestal vijf tot zes jaar, afhankelijk van lokale invulling en eventuele vrijstellingen. Je wisselt onderzoeksperiodes af met opleidingsperiodes in de praktijk en volgt het reguliere onderwijs, zodat je zowel als huisarts als onderzoeker wordt opgeleid.
Onderbreken of wisselen van opleidingslocatie
Een tijdelijke onderbreking kan nodig zijn door ziekte, zwangerschap of ouderschap. Dit kan in principe, mits je instituut instemt en wijzigingen in je individueel opleidingsplan door de registratiecommissie worden goedgekeurd. Wisselen van opleidingslocatie kan in bijzondere omstandigheden. Beide trajecten verlopen via je opleidingsinstituut en kennen duidelijke voorwaarden.
Toelating en startmomenten
Toelating verloopt landelijk en is gericht op basisartsen met een afgeronde opleiding en geldige registratie. Er zijn doorgaans twee startmomenten per jaar, rond maart en september, met bijbehorende aanmeldvensters enkele maanden eerder. Oriënteer je tijdig, vraag referenties op en verdiep je in de regionale accenten van de instituten om een goede match te vinden.
Praktische oriëntatietips
Overweeg een dag meelopen bij een aios of in een huisartsenpraktijk om de dagelijkse realiteit te zien. Praat met opleiders en recente afgestudeerden over de balans tussen werk, onderwijs en privé. Zo vind je sneller de route die bij jou past. Twijfel je nog over je richting, lees dan verder op welke opleiding past bij mij.
Conclusie
De huisartsopleiding duurt standaard drie jaar en combineert leren in de praktijk met een vaste terugkomdag. Je doorloopt twee periodes in de huisartsenpraktijk en een jaar met stages in ziekenhuis, langdurige zorg en GGZ. Met deeltijd, vrijstellingen of het aiotho traject kun je de duur aanpassen aan je situatie en ambities. Door je vroegtijdig te oriënteren en keuzes af te stemmen met je instituut, maak je het traject haalbaar en passend bij jouw loopbaan.
Hoelang duurt de huisartsopleiding precies?
Standaard duurt de huisartsopleiding drie jaar. Je werkt vooral in de praktijk en hebt wekelijks een terugkomdag met onderwijs. Wie in deeltijd opleidt doet er langer over en wie relevante werkervaring meebrengt kan soms vrijstelling krijgen, waardoor de totale duur korter wordt. De precieze invulling verschilt per regio en opleidingsinstituut.
Hoe is de opleiding per jaar ingedeeld?
Het eerste en derde jaar werk je in een huisartsenpraktijk onder begeleiding van een opleider. In het tweede jaar volg je drie stages: spoedeisende geneeskunde in het ziekenhuis, een periode in langdurige zorg en een stage in de GGZ. Onderwijs sluit telkens aan op wat je in de praktijk en tijdens de stages tegenkomt.
Kan ik de huisartsopleiding in deeltijd volgen?
Deeltijd is mogelijk na toestemming van je instituut. Realiseer je dat bepaalde onderdelen, vooral enkele stages, voltijds moeten worden gevolgd. De totale opleidingsduur wordt bij deeltijd langer. Bespreek je wensen vroegtijdig, zodat planning, onderwijs en dienstbelasting goed op elkaar aansluiten.
Wat verdien je als huisarts in opleiding?
Als aios ben je in dienst bij de landelijke werkgever en word je betaald volgens de cao. Je ontvangt een goed salaris met toeslagen voor onregelmatige diensten, plus vergoedingen voor reiskosten, onkosten, vakantiegeld en een eindejaarsuitkering. Relevante werkervaring kan leiden tot een hogere inschaling.
Wat is het aiotho traject en hoe lang duurt het?
Het aiotho traject combineert de huisartsopleiding met promotieonderzoek. Je wisselt opleidingsperiodes in de praktijk af met onderzoek. De totale duur is meestal vijf tot zes jaar, afhankelijk van lokale afspraken en eventuele vrijstellingen. Je rondt zowel de huisartsopleiding als een promotie succesvol af.
