Je bent een vacature aan het schrijven of je werkt een LinkedIn-profiel bij en ineens twijfel je: is het hbo of HBO, en schrijf je hbo opleiding aan elkaar of met een koppelteken? Die onzekerheid herken ik uit mijn jaren als tekstredacteur in arbeidsmarktcommunicatie. In dit artikel zet ik helder op een rij wat juist is, met voorbeelden die je direct kunt toepassen. Je leest wanneer je kleine letters gebruikt, wanneer het streepje verplicht is, hoe je hbo’er correct spelt en hoe samentrekkingen als hbo- of wo-niveau werken. Zo voorkom je twijfel en spelfouten.
Basisregel: onderwijstypen schrijf je met kleine letters
Onderwijstypen krijgen geen hoofdletter. Het is dus hbo, mbo, vmbo, havo en wo. De afkorting hbo staat voor hoger beroepsonderwijs en bevat zelf geen hoofdletters, daarom schrijf je de afkorting ook in kleine letters. In professionele teksten zie ik nog vaak HBO of WO met hoofdletters; dat oogt formeel, maar het is volgens de officiële spelling niet juist.
Samenstellingen met hbo: koppel met een streepje
Bij samenstellingen met een afkorting hoort een koppelteken. Schrijf daarom hbo-opleiding, hbo-niveau, hbo-student en hbo-traject. Het streepje verhoogt de leesbaarheid en voorkomt uitspraakverwarring. Deze regel geldt ook voor andere afkortingen: tv-programma, pr-materiaal en cd-rekje. In vacatureteksten corrigeer ik dit dagelijks; consistent koppelen laat je tekst direct professioneler ogen.
Let op bij havo en mavo
Havo en mavo spreken we uit als woord. Daardoor schrijf je samenstellingen meestal aan elkaar: havoleerling, mavoexamen. Om botsende klinkers te vermijden, is een streepje toegestaan of gebruikelijk als het volgende deel met een klinker begint: havo-examen of havo-opleiding. Kies binnen één tekst één consequente vorm en houd je daaraan.
Hbo’er, niet hbo-er
Iemand die een hbo-opleiding volgt of volgde is een hbo’er. De apostrof is nodig wanneer je een achtervoegsel aan een afkorting plakt, omdat anders uitspraak- en leesverwarring kan ontstaan. Vergelijkbaar zijn mbo’er, ict’er, zzp’er en AOW’er. Ook bij meervouden en verkleinwoorden komt vaak een apostrof na een afkorting: wc’s, pc’s, cv’s en tv’tje, sms’je. Schrijf dus nooit hbo-er of mbo-er, dat is onjuist.
Samentrekking: hbo- of wo-niveau
Bij samentrekking laat je herhaling weg en laat je dat zien met een streepje. De correcte vorm is hbo- of wo-niveau. Je trekt niveau samen en behoudt het streepje dat sowieso in de samenstelling hoort. Hetzelfde principe gebruik je in uitgebreidere combinaties: hbo- of wo-werk- en -denkniveau. Omdat werk- en denkniveau worden samengevoegd, markeer je de weglating met een streepje vooraf.
Veelgemaakte fouten en snelle checks
Schrijf nooit HBO of HBO-opleiding, maar hbo en hbo-opleiding. Vermijd hbo er of hbo-er; het is hbo’er. Gebruik het streepje na afkortingen in samenstellingen, maar schrijf havoleerling doorgaans aaneen. Twijfel je of je feitelijk informatie over het onderwijs zoekt? Lees dan verder over praktische vragen zoals wat een hbo-opleiding kost of hoe lang een hbo-opleiding duurt.
Korte checklist om direct goed te schrijven
- Onderwijstypen altijd in kleine letters: hbo, mbo, havo, wo.
- Samenstelling met afkorting? Gebruik een streepje: hbo-opleiding, tv-programma.
- Persoon aanduiden: gebruik een apostrof: hbo’er, mbo’er, zzp’er.
- Samentrekking: hbo- of wo-niveau, hbo- of wo-werk- en -denkniveau.
- Havo/mavo meestal aaneen, streepje toegestaan bij klinkerbotsing: havo-examen.
De kern onthouden is eenvoudig: klein beginnen, koppelen waar nodig en samenvoegen met begrip. Schrijf hbo, maak er hbo-opleiding van in samenstellingen en noem iemand een hbo’er. Gebruik samentrekking om herhaling te vermijden, zoals in hbo- of wo-niveau. Met deze regels schrijf je consequent en professioneel. Wil je meer taalhouvast? Bekijk ook andere handige gidsen in ons blogoverzicht.
Schrijf je hbo of HBO?
De juiste vorm is hbo in kleine letters. Onderwijstypen krijgen geen hoofdletters: hbo, mbo, vmbo, havo en wo. Ook in samenstellingen blijft het klein: hbo-opleiding, hbo-niveau. Schrijf dus niet HBO of HBO-opleiding. Deze regel sluit aan bij de officiële schrijfwijze van afkortingen die geen eigennamen zijn.
Hoe schrijf je hbo opleiding in een zin?
Correct is hbo-opleiding, dus met een streepje. Bij samenstellingen met een afkorting is het koppelteken verplicht: hbo-opleiding, hbo-student, hbo-niveau. De vraag Hoe schrijf je hbo opleiding beantwoord je dus met: altijd koppelen tot hbo-opleiding. Dat voorkomt onduidelijkheid en leest prettiger.
Hoe noem je iemand die een hbo-opleiding doet of deed?
Dat is een hbo’er, met apostrof. De apostrof is nodig omdat je een achtervoegsel aan een afkorting koppelt, net als bij mbo’er, ict’er en zzp’er. Schrijf dus nooit hbo-er of hbo er, want dat is fout. In meervoud is het hbo’ers.
Wat is juist: hbo of wo niveau of hbo- of wo-niveau?
Juist is hbo- of wo-niveau. Dit is een samentrekking van hbo-niveau en wo-niveau. Je laat niveau één keer weg en markeert dat met een streepje. In uitgebreidere eisen geldt hetzelfde: hbo- of wo-werk- en -denkniveau is correct en voorkomt herhaling.
Wanneer gebruik je een streepje bij havo of mavo?
Havo en mavo zijn letterwoorden die je als woord uitspreekt. Samenstellingen schrijf je daarom meestal aaneen: havoleerling, mavoexamen. Om klinkerbotsing te voorkomen is een streepje toegestaan of gebruikelijk als het volgende deel met een klinker begint, bijvoorbeeld havo-examen of havo-opleiding. Kies binnen één tekst een consequente vorm.
